Verslavingspsychologie

Verslaving is na depressie en angst de meest voorkomende psychiatrische stoornis in Nederland (Nemesis, 2010). Dit maakt verslaving een belangrijk aandachtsgebied voor psychologen. Verslavingspsychologen richten zich op stoornissen in het gebruik van diverse middelen: soft- en harddrugs, nicotine en alcohol. Ook internet- gameverslaving en medicatieverslaving hebben onze aandacht. Volgens schatting is ong. 10 procent van de Nederlandse bevolking verslaafd aan een middel (excl. nicotine).

Het bereikbaar maken van goede en efficiënte zorg voor deze grote groep mensen, is onderdeel van de visie van de sectie. Toenemend probeert de sectie met belanghebbenden te komen tot afname van het stigma van verslaving. De sectie ondersteunt verder psychologen die werkzaam zijn in de verslavingszorg met richtlijnen en belangenbehartiging.

Verslaving: belangrijk aandachtsgebied voor psychologen

In 2007 onderstreepte Prof Gerard Schippers dit belang door een betoog te houden over de praktijk van de verslavingspsycholoog. Hij geeft aan dat de psychologie van de verslaving een belangrijke bijdrage levert aan de behandeling van verslaving.

Het blijkt dat de meest succesvolle behandelingen voor verslaving afkomstig zijn vanuit de psychologie. Ook Neurobiologisch onderzoek (bijvoorbeeld hersenonderzoek naar craving, het intense verlangen naar een middel) en onderzoek naar determinanten en effectieve interventies in de verslavingszorg zijn afkomstig uit de psychologische hoek.

Missie

Naast belangenbehartiging van psychologen in het werkveld, stimuleert de sectie ontwikkeling en implementatie van evidence based behandelingen en richtlijnen. De sectie zet zich in voor de positionering en verdere professionalisering van de verslavingspsycholoog. Daartoe levert de sectie onder andere bijdragen aan de vormgeving van een postacademische Master in Addiction en aan modules in bestaande BaMa’s. De sectie draagt bij aan vakinhoudelijke richtlijnontwikkeling en organiseert jaarlijks een symposium over een thema binnen de verslavingszorg.

  • Bevorderen van de toepassing van evidence based methodieken
  • Voor psychologen werkzaam direct of indirect met patiënten met verslavingsproblematiek
  • Bevorderen van effectieve psychologische interventies
  • Toepassing in de zorg met gebruik van wetenschappelijke state-of-the art kennis
  • Signaleren van nieuwe verslavingen
  • Bijdrage leveren aan de maatschappelijke beeldvorming over verslaving
  • Profileren van psychologische expertise bij de zorg en hulpverlening bij verslaving
  • Positionering van de psychologen die werkzaam zijn in de verslavingszorg (incl. belangenbehartiging)

 

Symposium Verslavingspsychologie 5 april 2018

Sprekers:

  • Dr. Arnt Schellekens, psychiater & wetenschappelijk directeur NISPA, over de toepassing van richtlijnen en co-morbiditeit
  • Dr. David van den Berg, klinisch psycholoog, presenteerde een nieuwe opzet van de (verslavings)zorg vanuit de beweging Redesigning Psychiatry
  • Zie: Verslag Symposium Verslavingspsychologie 2018

Sectiebestuur

  • Peter Greeven – Sectievoorzitter
  • Abigael Lucy Herschberg – Secretaris en penningmeester
  • Ranne de Waart
  • Reinout Wiers
  • Hendrik Roozen
  • Suzan Kalmijn
  • Monique Staats
  • David Fibbe – Studentenlid

Het sectiebestuur onderhoudt contact met relevante andere organisaties en organen, zoals andere beroepsverenigingen en de Raad voor Bekwaamheidsontwikkeling (RvBO).

 

Bestuurswerkgroepen

Een aantal sectieleden is actief in een van de bestuurswerkgroepen van de sectie:

  • Bestuurswerkgroep Richtlijnen
  • Bestuurswerkgroep Kennisoverdracht
  • Bestuurswerkgroep Communicatie
  • Bestuurswerkgroep Beroepsprofiel en -opleiding

Bestuursvergaderingen 2018

Het sectiebestuur vergadert iedere zes weken in het NIP-gebouw in Utrecht. U bent van harte welkom om een vergadering bij te wonen (aanmelden via verslaving@psynip.nl).

  • 7 november
  • 12 december

woensdagavond 18.30 – 20.30

Op 5 september jl. hebben we na de bestuursvergadering een ALV gehouden voor onze leden. Er werd gesproken over het afgelopen jaar, het komende jaar, de speerpunten van de sectie en de acties die zijn gedaan en worden gedaan.

Nieuws

  • In China is deze stap gezet om gameverslaving tegen te gaan. Goede maatregel of te veel bemoeienis; wat vind jij?
    Gamebedrijf in China deelt data met overheid tegen verslaving (nos.nl – 7 september 2018)
  • Jongeren zijn gelukkig, drinken meer en vrijen vaker onveilig (5 september 2018)
    Nederlandse jongeren zijn nog steeds gelukkig en blij met hun sociale relaties. Maar er zijn ook zorgelijke ontwikkelingen. Zo ervaren ze steeds meer druk door schoolwerk, gebruiken ze minder vaak een condoom en 15- en 16-jarigen drinken nog altijd veel. Dit terwijl het alcoholgebruik onder deze groep de laatste jaren juist daalde. Ook wordt er gerapporteerd over gamen en social media gebruik.
    Lees meer over het onderzoek op trimbos.nl
  • Zorgen over mogelijke verruiming Drank- en Horecawet (GGZ  Nederland – 8 juni 2018)
  • Aantal drugsdoden in twee jaar verdubbeld naar 235 (NRC – 25 januari 2018)

Gameverslaving

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) erkent vanaf juni 2018 gameverslaving als een officiële verslaving. Het is de eerste grote gezondheidszorg instantie die dat doet. Toch is er nog veel discussie: want ben je verslaafd als je veel gamet? In de WHO criteria (vergelijk met de DSM-5) staat in ieder geval het volgende:

6C51 Gaming disorder

Gaming disorder is characterized by a pattern of persistent or recurrent gaming behaviour (‘digital gaming’ or ‘video-gaming’), which may be online (i.e., over the internet) or offline, manifested by: 1) impaired control over gaming (e.g., onset, frequency, intensity, duration, termination, context); 2) increasing priority given to gaming to the extent that gaming takes precedence over other life interests and daily activities; and 3) continuation or escalation of gaming despite the occurrence of negative consequences. The behaviour pattern is of sufficient severity to result in significant impairment in personal, family, social, educational, occupational or other important areas of functioning. The pattern of gaming behaviour may be continuous or episodic and recurrent. The gaming behaviour and other features are normally evident over a period of at least 12 months in order for a diagnosis to be assigned, although the required duration may be shortened if all diagnostic requirements are met and symptoms are severe.

Niet iedereen kan zich vinden in de classificatie van de WHO. Een groep wetenschappers, onder wie ook verslavingsdeskundige dr. Tony van Rooij van het Trimbos Instituut, – waarmee NK onderzoek heeft gedaan naar gedrags- en gameverslaving. Volgens de wetenschappers is het nog te vroeg om gameverslaving op de lijst te zetten: er moet meer onderzoek komen. “Voor je zoiets doet, wil je er zeker van zijn dat het bijdraagt aan het oplossen van het vraagstuk”, schrijft Van Rooij (Trimbos.nl).

Voorlopig is gaming disorder nog een voorgenomen stoornis in DSM-5 termen, en zijn er via Verslavingskunde Nederland gesprekken met de zorgverzekeraars over de vergoeding van de zorg die de verslavingszorginstellingen bieden.