Psychologische hulpverlening na schokkende gebeurtenissen op scholen: geweldsincidenten, plotseling overlijden, moord, of een suïcide kunnen bij kinderen en jongeren gevoelens van onmacht, onveiligheid en zelfs trauma’s teweegbrengen. Scholen worden soms geconfronteerd met dergelijke calamiteiten, die tot verwerkingsproblemen bij de betrokkenen kunnen leiden. Het crisisinterventie netwerk voor schoolpsychologen (opgericht door de NIP sectie Jeugd) kan bij schokkende en ingrijpende gebeurtenissen op verzoek van de school directe ondersteuning of advisering bieden.
Wat doet het Crisis Interventie Netwerk Schoolpsychologen (NIP-CINS)? |
Delen
Help de helper
De leden van het NIP-CINS maken bij de ondersteuning gebruik van recente en internationaal gedeelde inzichten. De multidisciplinaire richtlijnen voor vroegtijdige psychosociale interventies na rampen, terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen (GGZ-richtlijn, Impact, 2007 en 2014 – pdf) worden onderschreven en de werkwijze sluit aan bij deze richtlijnen. Er wordt uitgegaan van het principe ‘help de helper’.
In de eerste plaats wordt ondersteuning geboden aan directie, docenten en ouders, zodat zij weten hoe zij moeten handelen. De school blijkt een belangrijke rol te kunnen spelen bij het verwerken van gebeurtenissen. Juist schoolpsychologen kunnen door hun kennis van de schoolcultuur efficiënt met crisissituaties binnen scholen omgaan. Waar nodig en mogelijk wordt samengewerkt met andere instellingen en organisaties, zoals Slachtofferhulp, GGZ, GGD, politie, e.a
Internationaal netwerk
De schoolpsychologen van het NIP-CINS zijn op Europees niveau getraind om scholen te begeleiden in een crisissituatie. Het NIP-CINS is aangesloten bij het International Crisis Response Network (ICRN). Dit internationale netwerk werd in 1999 opgericht door schoolpsychologen van de ISPA, de International School Psychology Association, omdat deze psychologen in hun werk werden geconfronteerd met calamiteiten binnen scholen, waarbij onvoldoende efficiënte hulp plaats vond. Soms ging het hierbij om ernstige gebeurtenissen die binnen de school plaatsvonden. Soms ging het om schokkende voorvallen buiten de muren van de onderwijsinstelling, waarbij leerlingen betrokken waren. In alle gevallen bleek de school een belangrijke rol te spelen in het reageren op en het verwerken van de gebeurtenissen.
In Nederland is het buitenlandse initiatief opgepakt door de sector Jeugd van het NIP. De scholing door het European School Psychology Centre for Training wordt onder bepaalde voorwaarden gesubsidieerd door Erasmus+ . Het NIP faciliteert het werk van de leden van het NIP-CINS. We streven naar een netwerk dat het hele land dekt.
Methode en werkwijze
Een calamiteit in of om de school confronteert de schoolleiding en de docenten vaak met gevoelens van spanning en onzekerheid. De school kan, naast de calamiteitenteams van bijvoorbeeld de GGD/GGZ en Slachtofferhulp Nederland, specifieke op de schoolsituatie afgestemde ondersteuning vragen van het NIP-CINS. De schoolpsychologen die deel uitmaken van dit netwerk hebben kennis van de manier waarop kinderen van verschillende leeftijden schokkende gebeurtenissen verwerken. Daarnaast hebben ze kennis van het schoolsysteem, ervaring met het begeleiden van leerlingen, docenten en ouders, en het werken met groepen.
De schoolpsychologen van het NIP-CINS respecteren de privacy van scholen. Zij zijn gebonden aan de geheimhoudingsplicht, die is vastgelegd in de Beroepscode voor psychologen van het NIP.
Het NIP-CINS kan scholen ondersteuning bieden in de vorm van:
- hulp bij de praktische organisatie van de eerste dagen na het incident
- adviezen voor (de voorbereiding van) de eerste opvang van de leerlingen
- informatie over (normale) reacties op een schokkende gebeurtenis
- in kaart brengen welke leerlingen en/of docenten het meeste risico lopen
- een gespreksmodel voor het voeren van groepsgesprekken met leerlingen
- hulp bij (her)vinden van de dagelijkse routine
- adviezen en indien nodig hulp bij de opvang en voorlichting van ouders
- adviseren bij de omgang met de media
Wanneer een onderwijsinstelling de hulp van het NIP-CINS inroept, wordt gezamenlijk nagegaan welke voorzieningen er in de betreffende gemeente of regio bestaan voor crisisopvang en wat het NIP-CINS hierbinnen kan betekenen. Zo nodig wordt een crisisteam samengesteld. Voor de stappen die volgen, is een protocol beschikbaar. CINS-leden richten zich met name op de opvang gedurende de eerste dagen na de calamiteit. Het streven is om daarna verdere opvang en begeleiding over te dragen aan de reguliere begeleidende instanties.
Preventie
Wanneer scholen beleid willen ontwikkelen gericht op het voorbereid zijn op of omgaan met schokkende gebeurtenissen, kan ook een beroep worden gedaan op leden van het NIP-CINS.
Aanmelden
Tijdens kantooruren is het NIP-CINS telefonisch te bereiken via het secretariaat van de sectie Jeugd van het NIP te Utrecht (030-8201500) of via sectiejeugd@psynip.nl.
Buiten reguliere kantooruren kun je contact opnemen met Odeth Bloemberg (06-24282529).
Kosten
Aan de scholen of het bevoegd gezag wordt een tegemoetkoming gevraagd in de reis- en verblijfskosten.
