Routine Outcome Monitoring (ROM)

Routine Outcome Monitoring (ROM) opent de black box van de ggz. ROM is het structureel en herhaaldelijk meten met behulp van meetinstrumenten van de toestand van de cliënt. Naast uw klinische observaties geven de uitkomsten van ROM-metingen u een instrument in handen om veranderingen te meten in de toestand van de cliënt.

Afhankelijk van de cliëntengroep en het doel van de behandeling kan met behulp van ROM de effectiviteit van behandeling worden gemeten, de patiëntveiligheid, de cliëntervaring (met de CQ index) of de kwaliteit van leven.

Wat doet het NIP?

Het NIP is betrokken bij de landelijke ontwikkelingen van ROM binnen het zorgverzekeringsstelsel. Het NIP maakt zich sterk voor een juiste toepassing en doorontwikkeling van ROM.

Het NIP is bij alle activiteiten op het gebied van ROM gericht op een zinvol gebruik van ROM data met zo min mogelijke administratieve lasten, geanonimiseerde aanlevering en het toepassen van ROM in het kader van de behandeling door middel van Shared Decision Making.

Zie ook het themadossier ROM en vrijgevestigden.

  • Een aantal afgevaardigden van het NIP maakt deel uit van de kwaliteitsraad van Akwa GGZ. Op de website van Akwa GGZ is alle actuele info te vinden over ROM.
  • Het NIP heeft meegedacht over het plan van aanpak doorontwikkeling kwaliteitsindicatoren van Akwa, en volgt de uitvoering hiervan nauwgezet.
  • Binnen het project ROM Doorbraak werden psychologen en psychiaters binnen ggz-instellingen in vrijgevestigde praktijken begeleid in het toepassen van ROM in de behandeling. Als er tussentijds ROM-metingen worden uitgevoerd levert dat een objectief inzicht op in de voortgang in de behandeling. Dit is Shared Decision Making waarbij cliënten met de behandelaar keuzes maken over de behandeling.
  • De COTAN heeft op verzoek van het sectorbestuur sector gezondheidszorg advies uitgebracht in 2012 en 2013 over het gebruik van ROM-instrumenten voor benchmark. De uitkomst is: voorzichtig met het gebruik van diagnostische instrumenten voor ROM en met name voor benchmark. De COTAN is positief over de kansen die dataverzameling met behulp van ROM biedt voor onderzoek.

Is ROM verplicht in de ggz voor volwassenen onder de zorgverzekeringswet?

Volgens het kwaliteitsstatuut van de ggz is afname van de rom en aanlevering van deze data verplicht. Door de discussie over vooral deze landelijke database zijn veel zorgaanbieders gestopt met de aanlevering aan SBG. Een contract met SBG is in 2019 niet meer verplicht.

Ontwikkelingen rondom de ROM in 2019

  • SBG houdt op te bestaan en delen daarvan worden overgenomen door Akwa. Zorgverzekeraars maken geen deel meer uit van Akwa en hebben niet langer mede-zeggenschap over de ROM.
  • Vrijgevestigden die data via SVR aanleverden doen dit vanaf 2019 via GGZ Dataportaal.
  • Alle zorgaanbieders kunnen in 2019 hun ROM data aanleveren aan Akwa. Voorwaarde hiervoor is dat de cliënt daarvoor expliciete toestemming verleent.
  • De ROM data worden nu nog alleen teruggekoppeld met de zorgaanbieder die ze heeft aangeleverd en niet gedeeld met andere instellingen, zorgverzekeraars of op andere wijze openbaar gemaakt.
  • Het delen van ROM gegevens met andere instellingen of als keuze-informatie kan op langere termijn mogelijk worden. Akwa onderzoekt welke kwaliteitsindicatoren op een zinnige en veilige en verantwoorde manier verzameld kunnen worden. Tot die tijd worden ROM data alleen voor gebruik binnen de eigen instelling of praktijk verzameld.
  • De oude dataset die Akwa GGZ overnam van SBG wordt geblokkeerd, naar aanleiding van een voorlopig standpunt van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).
  • AKWA is begin augustus tot het besluit is gekomen om de historische ROM database te vernietigen en zich volledig te richten op hun geplande werkwijze waarbij uitsluitend uitkomstinformatie gebruikt wordt voor leren en verbeteren van zorg waar de patiënt uitdrukkelijke toestemming voor heeft gegeven.

ROM en vrijgevestigden

Bijna 4000 vrijgevestigden hebben een contract met SVR om ROM-gegevens aan te leveren via een centrale infrastructuur. SVR houdt op te bestaan en de taken worden overgenomen door GGZ Dataportaal.

In het themadossier ROM en vrijgevestigden leest u meer over de ontwikkelingen en benodigde stappen, zodat u tijdig alles op orde heeft om uw ROM-data aan te leveren.)

Nieuws en links

Nieuwsuur besteedde op 30 december 2018 aandacht aan ROM: het meten van behandelingen in de ggz. Jim van Os, Jan Willem Poot en Jeroen Muller waren aan het woord in de uitzending.

Visie NIP

Het NIP ziet veel kansen met ROM. ROM opent de black box van de ggz. ROM biedt een mogelijkheid om een objectieve maatstaf in te zetten om de voortgang van de behandeling te meten. Of dat nu de effectiviteit is van de behandeling, de kwaliteit van leven of het dagelijks functioneren. Inzicht in de voortgang kan helpen bij de besluitvorming over het voortzetten van de behandeling in een bepaalde richting of in een ander domein. ROM-gebruik binnen de behandeling of begeleiding van cliënten, als instrument voor Shared Decision Making, is een krachtig instrument om de voortgang van de behandeling te monitoren. Het NIP spant zich in om het gebruik van ROM binnen de behandeling te bevorderen.

Het NIP is positief over het verzamelen van ROM gegevens voor reflectie tussen behandelaren en teams om de behandeling te verbeteren. Ook kan dataverzameling een bijdrage leveren aan wetenschappelijk onderzoek om behandelmethoden en ROM vragenlijsten te verbeteren.

De privacy van cliënten en bescherming van gevoelige persoonsgegevens zijn daarbij harde voorwaarden voor het NIP. Zo moet de cliënt expliciet toestemming geven om de ROM gegevens te verzamelen en mag het nooit mogelijk zijn om ROM gegevens op cliënt niveau uit de database te herleiden. Het NIP ziet hier op toe.

ROM is ten onrechte in een negatief daglicht komen te staan als gevolg van de opgelegde verplichting om te ROMmen door zorgverzekeraars. Het NIP spant zich in voor een juist gebruik van ROM-data. ROM-data die aangeleverd worden (begin en eindmetingen) hebben veelal nog niet voldoende zeggingskracht om als sturingsinstrument gebruikt te worden voor zorginkoop. Dat is mede een conclusie van de COTAN die een aantal ROM instrumenten heeft geanalyseerd.

Het NIP ziet met ROM dat er kansen zijn voor wetenschappelijk onderzoek naar de kwaliteit en effectiviteit van bepaalde behandelingen en zorgprogramma’s. ROM levert big data op. Daarvoor is wel nader onderzoek naar de psychometrische waarde van de gebruikte meetinstrumenten voorwaarde.

De vier functies van ROM

  1. Behandelen en Begeleiden: ROM ondersteunt in passende zorg. Zo kunt u met de uitkomsten van tussentijdse ROM metingen samen met de cliënt bezien of en hoe de behandeling voortgezet moet worden.
  2. Leren en evalueren: op afdelings- of instellingsniveau kunt u uitkomsten vergelijken en behandelprogramma’s bijstellen.
  3. Onderling vergelijken met andere zorgaanbieders: Door ROM gegevens te verzamelen kunnen verschillen in behandeleffecten op populatieniveau in beeld gebracht worden tussen instellingen.
  4. Onderzoeken: Data analyses maken wetenschappelijk onderzoek mogelijk om behandelingen effectiever te maken en ROM-vragenlijsten te verbeteren.

De eerste twee functies kunt u al geruime tijd op praktijk of instellingsniveau uitvoeren. Voor functie 3 en 4 is dataverzameling van ROM-uitkomsten in een landelijke database nodig. Het kwaliteitsinstituut voor de ggz Akwa voert in opdracht van beroepsvereningingen en cliëntorganisaties in de ggz een nieuwe methodiek in om ROM gegevens op een wetenschappelijk verantwoorde manier te verzamelen passend binnen de privacyregels van de AVG.

Alliantie kwaliteit in de geestelijke gezondheidszorg - Akwa

Akwa is het nieuwe kwaliteitsinstituut van en voor professionals en cliënten in de ggz. Akwa ondersteunt de ggz bij de (door)ontwikkeling en implementatie van kwaliteitsstandaarden, kwaliteitsindicatoren en meetinstrumenten en bij het bijeenbrengen en ontsluiten van kennis over hoe de zorg door de juiste persoon, op de juiste plek, op het juiste moment, in goede samenhang en doelmatig wordt geleverd.

Akwa nieuws

Dataset vernietigd

Begin 2019 nam Akwa GGZ een verarmde dataset over van Stichting Benchmark GGZ (SBG) en besloot de toegang tot deze datataset te blokkeren. Dit is besloten naar aanleiding van een voorlopig standpunt van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), die stelt dat een deel van de verarmde dataset vooralsnog kan worden beschouwd als persoonsgegevens. Uit zorgvuldigheid heeft Akwa GGZ daarom alvast besloten de toegang tot deze gegevens te blokkeren, in afwachting van het definitieve standpunt van de AP.

Begin juli heeft de AP een hoorzitting gehouden waarbij partijen konden reageren op het voorlopige standpunt van de AP. Daarbij zijn de advocaten van SBG en de personen die de klacht tegen SBG hebben ingediend gehoord. Omdat Akwa GGZ als enige organisatie nog beschikte over een restant van de oorspronkelijke SBG database (SBG heeft na haar overdracht aan Akwa GGZ haar eigen database vernietigd) zijn zij bij de hoorzitting aanwezig geweest. Nog steeds is er geen duidelijkheid over het definitieve standpunt van de AP. In augustus wordt SBG definitief opgeheven. Het onderzoek van de AP op basis van de ingediende klacht kan zich dan nog uitsluitend richten op (de database van) Akwa GGZ.

Voor Akwa GGZ zijn bovenstaande ontwikkelingen aanleiding geweest om nogmaals te kijken naar de waarde van de verarmde database, in verhouding tot de almaar voortdurende juridische discussie én in verhouding tot de ambities en werkwijze GGZ Dataportaal als platform van het GGZ veld ter ondersteuning van leren en verbeteren van kwaliteit van zorg. Zij zijn daarbij tot het besluit gekomen om de historische ROM database te vernietigen en zich volledig te richten op de geplande werkwijze waarbij uitsluitend uitkomstinformatie gebruikt wordt voor leren en verbeteren van zorg waar de patiënt uitdrukkelijke toestemming voor heeft gegeven.

Kwaliteitsstandaarden ingediend bij Zorginstituut Nederland

Akwa GGZ heeft na een plezierige, intensieve samenwerking met de partijen in het veld 34 kwaliteitsstandaarden kunnen indienen bij het Zorginstituut Nederland.

Documenten

Outcome-metingen in de jeugdhulp en jeugdbescherming (nji.nl)