Coronadossier - Veelgestelde vragen

Op de website van RIVM staan actuele informatie en veelgestelde vragen over het coronavirus. Informatie over maatregelen van de overheid staan in het dossier Coronavirus COVID-19 (Rijksoverheid).

Het landelijk crisisnummer is 0800-1351 (dagelijks 08.00 - 20.00), vanuit het buitenland: 0031-20 205 1351.

• In het dossier Landelijke maatregelen en tips heeft het NIP alle maatregelen voor je op een rij gezet.

Wijs je cliënten op deze algemene sites en vermeld ze indien relevant ook op je eigen website.

De term cruciaal beroep wordt gebruikt om de noodzaak van kinderopvang te bepalen voor beroepsgroepen die in de huidige omstandigheden vragen om continue bezetting. Hiervoor heeft de Rijksoverheid een (niet allesomvattende) lijst opgesteld. Voor psychologen geldt: niet alle psychologen oefenen een cruciaal beroep uit, maar wel als je als psycholoog werkt in de Zorg, Jeugdhulp en (Maatschappelijke) Ondersteuning.

Zie voor nadere toelichting het dossier Arbeidsrechtelijke en financiële zaken

Het is aan jou als psycholoog om in te schatten of bellen of beeldbellen een goed alternatief is voor face-to-face contact. Dat is verschillend per client en afhankelijk van de hulpvraag, de aard en de complexiteit van de klachten.

• Zie voor meer informatie het themadossier en de Richtlijn GGZ en Corona

Het is belangrijk gebruik te maken van software en tools met een beveiligingsniveau dat is toegerust op de privacyregels in de zorg. Dat luistert extra nauw omdat je als psycholoog werkt met gevoelige persoonsgegevens over gezondheid. Ook bij het gebruik van elektronische communicatiemiddelen is het van belang dat je zorgvuldig omgaat met de vertrouwelijkheid daarvan. heck bij keuze voor een pakket in elk geval of een programma voldoet aan de veiligheidsnormen NEN 7510 ofwel ISO27001. Op de website van onze zustervereniging LVVP staat veel informatie over programma's die wel of niet aan de eisen voldoen. Om dubbel werk te voorkomen heeft het NIP heeft met de LVVP afgesproken dat we daarnaar verwijzen. Ook op veiligbeeldbellen.nl is een mooi overzicht te vinden, inclusief gegevens van leveranciers. Ook voor deze informatie geldt dat je als psycholoog altijd zelf verantwoordelijk bent voor de keuzes die je maakt, de toepassingen die je gebruikt, en de manier waarop je die gebruikt.

• Check het dossier Beroepsuitoefening-beroepsethiek voor uitgebreide informatie en tips voor beeldbellen

Het is afhankelijk van het type test of deze op afstand kan worden afgenomen. De psycholoog zal daarbij op basis van de testhandleiding, de cliënt en de casuïstiek zelf een afweging moeten maken. Wijzigingen in de oorspronkelijke afnameprocedure zullen door de psycholoog moeten worden beargumenteerd c.q. worden onderbouwd m.b.v. literatuur en onderzoeksgegevens.

• Lees het uitgebreide antwoord van de COTAN (onderaan)

In het algemeen adviseert het NIP je te houden aan de richtlijnen van het RIVM en adviseert de cliënten dit ook te doen. Kijk daarbij goed naar je eigen beleid ten aanzien van 'no show'.
Het NIP adviseert psychologen de kosten bij 'no show' niet in rekening te brengen, en cliënten in geval van twijfel altijd de mogelijkheid te geven de afspraak te annuleren als zij twijfelen over hun gezondheid. Vermeld op je eigen website duidelijk hoe je specifiek met het afzeggen van afspraken omgaat.

• Zie de informatie van de NZa: Hoe moet ik omgaan met no-shows van patiënten waardoor afspraken niet doorgaan?

Vermoed je als psycholoog dat een cliënt besmet is met het coronavirus terwijl deze zich daar zelf niet van bewust is? Bespreek dit met de cliënt vraag hem of haar telefonisch contact op te nemen met de huisarts. Neem niet zelf contact op met de huisarts van de cliënt; daarmee doorbreek je je beroepsgeheim.

Als de psycholoog vermoedt of op de hoogte is dat de cliënt is besmet geraakt met het coronavirus of wordt benaderd door de GGD in het kader van contactonderzoek geldt in principe het beroepsgeheim.  Het beroepsgeheim is echter niet absoluut en kan - wanneer daar noodzaak toe is - op verschillende manieren worden doorbroken.

• Lees meer onder 'Beroepsgeheim' (onderaan)

Nieuwe cliënten moeten zich in de regel identificeren met een geldig ID bewijs. Door de afgekondigde maatregelen kan het voorkomen dat een ID van een clïent is verlopen en deze geen gelegenheid heeft gehad deze te verlengen. Bijvoorbeeld vanwege een quarantaine maatregel of omdat het loket van de dienst burgerzaken van de gemeente beperkt open is. In dat geval kan de cliënt zich identificeren met een ID bewijs dat tot de verloopdatum nog geldig was. Zie hiervoor deze link.

Bekijk ons dossier op de website voor actuele informatie en tips van collega's. Daar staat veel informatie die we blijven aanvullen over werkvelden als Jeugd, Onderwijs, Ouderenzorg, Verpleeghuiszorg, en de Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.

• Heb je zelf goede tips of informatie, of aanvullingen vanuit je eigen werkveld, laat het ons weten via info@psynip.nl

De Rijksoverheid houdt een dossier bij met actuele informatie, zie Veelgestelde vragen over coronavirus voor werkgevers en ondernemers.
Bij Vragen over financiële maatregelen staan meer arbeidsvoorwaardelijke vragen over medewerkers laten thuiswerken, aanpassen werktijden en toegang werknemers tot kantoor weigeren.

Het kabinet doet er alles aan banen en inkomens van zoveel mogelijk mensen veilig te stellen, en de vitaliteit van onze economie te ondersteunen. Daartoe zijn er verschillende financiële noodregelingen (pdf rijksoverheid - 9 december 2020) in het leven geroepen voor werkgevers en zelfstandigen.

De maatregelen die relevant kunnen zijn voor psychologen zijn:

1. Instellen tijdelijke regeling tegemoetkoming loonkosten (ministerie van SZW)
2. Extra ondersteuning zelfstandig ondernemers (ministerie van SZW en gemeenten)
3. Versoepeling uitstel van betaling belasting en verlaging boetes (Belastingdienst)
4. Verruiming regeling Garantie Ondernemersfinanciering (ministerie van EZK)
5. Rentekorting kleine ondernemers op microkredieten Qredits (ministerie van EZK)

Ondernemers kunnen met vragen terecht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
Voor de belastingmaatregelen kunnen ondernemers terecht bij de Belastingdienst Zakelijk via Belastingdienst.nl/coronavirus. De regelingen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid worden zo spoedig mogelijk opengesteld.
Zie ook het Coronaloket voor ondernemers (KVK, VNO-NCT, MKB-Nederland en PZO-ZZP).

Het NIP zal samen met andere partijen in de loop van de tijd meer informatie specifiek voor psychologen uitlichten – check het dossier voor actuele informatie.

De NZa (Nederlandse Zorgautoriteit) heeft de regelgeving aangepast, om werken op afstand te faciliteren (behandeling op afstand bij cliënten en zorgprofessionals).

• Zie het nieuwsbericht: NZa past regelgeving aan vanwege coronavirus (13 maart 2020)

Als NIP vinden we het belangrijk dat deze verruiming ook geldt voor de jeugdhulp die door de gemeenten wordt gefinancierd. We hebben dit knelpunt ingebracht bij het ministerie van VWS via de Stuurgroep Zorg voor de Jeugd. Zodra hier meer over bekend is, informeren we onze leden hierover.
Voor nu adviseert het NIP psychologen in het jeugddomein om bij de gemeenten aan te geven dat het passend is om de lijn van de NZa te volgen (telefonische of internetcontacten vergoeden als face-to-face contact).

GGZ Nederland heeft een themapagina met veel informatie voor de GGZ-zorg: Coronavirus en de zorg. GGZ Nederland geeft het dringende advies om bezoek aan mensen met een mindere weerstand te beperken. Dit geldt ook voor een deel van de cliënten in de ggz. Denk aan de lichamelijk kwetsbare gezondheid van EPA-patiënten, beperkt ziektebesef als gevolg van psychiatrische ziekte en ouderen.
In veel instellingen worden of zijn daarvoor aparte protocollen opgesteld.

Het NIP is aangesloten bij de FBZ, de vakbond voor zorgprofessionals. Zie voor veelgestelde vragen en antwoorden het Corona-dossier van FBZ. Werkzaam in de Jeugdzorg? Zie Corona faq voor werknemers in de jeugdzorg van de FNV.

De richtlijn voor wachtlijsten in de ggz 18+ is niet wezenlijk veranderd door de coronamaatregelen. Als het gaat om het aanleggen van een wachtlijst maak je als psycholoog een inschatting van de urgentie, rekening houdend met de aard en complexiteit van de hulpvraag en de individuele omstandigheden van elke cliënt en diens omgeving. De zorgplicht brengt mee dat de psycholoog dit heel zorgvuldig doet, aangezien deze de professionele verantwoordelijkheid draagt voor de continuïteit van behandeling en/of onderzoek (artikel 19 Beroepscode). In aanvulling hierop, het is belangrijk dat de gekozen werkwijze duidelijk gecommuniceerd wordt. Dan weten cliënten wat ze wel en niet mogen verwachten. Maak bij je afwegingen in deze periode ook gebruik van de richtlijn GGZ en Corona. Werk je in de Jeugd GGZ, check dan bovendien:

• de verordening van de gemeente(s) waar jij mee te maken hebt
• in de contract(en) die je hebt afgesloten met gemeente(s) bepalingen over hoe snel geleverd moet worden na aanmelding van een client, en wat te doen als de wachttijden de norm overschrijdt. Het is belangrijk om contact te hebben met de gemeente hierover.

Er kan sprake zijn van een spanningsveld tussen je professionele verantwoordelijkheid voor de zorg die je biedt aan cliënten, en het feit dat je werknemer bent. Wij kunnen als NIP geen uitspraken doen over wat in specifieke situaties zwaarder moet wegen. Wel noemen we een aantal afwegingen die in het gesprek met je werkgever kunnen helpen zijn.
Het RIVM adviseert in algemene zin thuiswerken boven werken op kantoor, omdat dit de verspreiding van het coronavirus tegen gaat. Voor werken in de ggz is de richtlijn GGZ en Corona opgesteld. Daarin wordt aangegeven dat Face to Face plaats vindt waar dat kan, maar dat wanneer alternatieven even goed mogelijk zijn, of wanneer deze vanwege de fysieke kwetsbaarheid van de patiënt, medepatiënten of de zorgverlener zelfs noodzakelijk zijn, beeldbellen of een andere vorm van digitale behandeling de voorkeur heeft.
In sommige gevallen is thuiswerken niet mogelijk bijvoorbeeld omdat face-to-face behandeling nodig is vanuit medisch/therapeutisch oogpunt. In dat geval heeft de werkgever een zorgplicht ten aanzien van het creëren van een veilige werkomgeving, volgens de richtlijnen van het RIVM.

Op het moment dat iemand na de eigen-risicotermijn, veelal 30 dagen, nog ziek is als gevolg van het Corona-virus, zal bij contact met de verzekeraar bekeken worden hoe de claim beoordeeld wordt. Dit is maatwerk en afhankelijk van de situatie. Verzekeraars maken gebruik van verzekeringsartsen om arbeidsongeschiktheid te beoordelen. Als een huisarts niet langskomt, is dat geen probleem. Zie voor meer informatie: FAQ AON verzekeringen en het corona-virus.

Sommige werkgevers willen tijdelijk beleid maken voor het opnemen en intrekken van vakantieverlof in verband met de COVID-19-crisis. De FBZ benadrukt dat ‘aanvullend’ beleid bovenop een cao of de wettelijke bepalingen niet zomaar kan. Lees er meer over in het dossier Arbeidsrechtelijke en Financiële zaken of op de website van FBZ.